Żywa tradycja

To, jak kiedyś wyglądały pieśni religijne, a jakie teraz są współczesne utwory sakralne to dwie odmienne sprawy. Podobnie duże zróżnicowanie można wyszczególnić w kontekście przykładowo funkcji i roli pełnionych przez tego rodzaju muzykę. W związku z bogatą tradycją wskazywanej tu dziedziny kultury, bo niewątpliwie można to określić, jako istotny element sztuki, zrodziło się na przestrzeni lat pojęcie „żywej tradycji”. Do czego się ona konkretnie odnosi?
W Polsce
Termin żywa tradycja, o jakim wspomnieliśmy we wstępie niniejszego artykułu po raz pierwszy sformułował polski duchowny – ksiądz Bartkowski, który też przyczynił się bezpośrednio do rozpowszechnienia owego pojęcia, a w konsekwencji tego jego silnego zakorzenienia w muzykologii i literaturze muzycznej. Obecnie mianem przez niego wprowadzonym definiowane są ludowe śpiewy o charakterze czysto sakralnym, które nazywa się przekazami z żywej tradycji.
Rozległe spectrum utworów
Jako żywą tradycję rozumie się wszechstronny śpiewnik religijny, w którym są z jednej strony psalmy, z drugiej pogrzebowe utwory, kolędy, pastorałki, ale też pieśni na czas Wielkopostny, czy typowo pokutne treści i litania odśpiewywane częściej niż czytane. To one wszystkie są żywą tradycją z tego względu, iż przekazuje się je i co za tym idzie – ich wartość kulturową i religijną – z pokolenia na pokolenie. Przeważnie odbywa się to z pamięci, słownie, bowiem większość pieśni po prostu się zna – z uczestnictwa w nabożeństwach, z rekolekcji, od rodziców, z przygotowań do różnorodnych sakramentów itd.